ترمه چیست؟

ترمه به نوعی پارچه بسیار ظریف گفته می‌شود. این پارچه از الیاف لطیف تولید می‌شود و ارزش بسیار بالایی دارد. ترمه یکی از محبوب‌ترین منسوجات کشور ایران به شمار می‌آید که از سال‌های بسیار دور بافت آن رواج داشته است. ترمه کاربردهای بسیار زیادی دارد. از جمله مهمترین آنها می‌توانیم به جانماز ترمه ، کوسن ، روتختی ترمه ، سجاده ترمه و … اشاره کنیم. از ترمه در سایر هنرها نیز استفاده می شود برای مثال ترکیب هنر منبت کاری با ترمه باعث ایجاد محصولات بسیار زیبایی مثل دیوان حافظ طرح ترمه می شود. استفاده از ترمه در هنر سرمه‌دوزی نیز بسیار رایج است برای اطلاعات بیشتر از هنر سرمه دوزی مقاله هنر سرمه دوزی چیست را مطالعه کنید

تاریخچه ترمه بافی چیست؟

برخی بر این باورند که ترمه بافی در ابتدا در مناطق آسیای مرکزی و کشمیر رواج پیدا کرده است اما اکثر تحقیقات نشان می دهد ترمه دوزی ابتدا در ایران شکل گرفت و سپس به کشمیر گسترش پیدا کرد. با مقایسه ترمه های کشمیری و ایرانی در یک بازه زمانی در می یابیم که ترمه ایرانی بسیار با کیفیت تر و زیباتر است

در ابتدا زرتشتیان شروع به ترمه بافی کردند و از ترمه برای دوختن لباس‌های سنتی و مذهبی استفاده می کردند. طرح اصلی موجود بر روی ترمه بته جقه است. طبق داستان های تاریخی این طرح نیز از زمان زرتشتیان مرسوم شده است زرتشت پیامبر ایران یک سرو خمیده را در کنار آتشکده کاشت و آن را به اهورا مزدا خدای ایرانیان تقدیم کرد و از آن به بعد این درخت به عنوان درختی مقدس در نفیس ترین پارچه ایرانی استفاده شد

اگر بخواهیم به طور جدی تر هنر ترمه بافی را بررسی کنیم می توانیم بگوییم هنر ترمه بافی از اوایل دوره صفویان در ایران رواج پیدا کرد. تاریخ نشان می‌دهد هنر ترمه بافی در دوران شاه عباس به اوج خود رسید و حتی محصولات ترمه بافی شده به بسیاری از کشورها نیز صادر شد.خلاقیت ، ذوق و هنر بافندگان ایرانی باعث شده بود تا ترمه های بسیار نفیسی در ایران تولید شود که در نوع خود بی سابقه بوده است

ترم بافی از گذشته تاکنون :

در گذشته و با نبود وسایل و ابزار آلات ترمه ها  به صورت دستی و به صورت کاملا دستباف بافته می شدند که این باعث میشد فرایند بافت ترمه بسیار طولانی شود.پس از گذشت زمان کم کم بافندگان ترمه توانستند دستگاه‌های سنتی بافت ترمه را بسازند. کار با این دستگاه ها ساده تر از حالت دستباف بود اما همچنان ضعف‌هایی در آنها دیده می شد

نهایتاً با گسترش علم از حدود ۵۰ سال پیش دستگاه‌های کاملاً صنعتی برای ترمه بافی ساخته شد که باعث شد ترمه ها با سرعت زیاد و با کیفیت بالایی تولید شوند. امروز نیز این دستگاه ها قادرند انواع ترمه را با ضخامت ها و عرض های متفاوتی تولید کنند

ارزش ترمه :

ترم پارچه نفیسی است بنابراین طبیعی است که قیمت آن نسبت به سایر پارچه ها  بالاتر باشد. از لحاظ ارزش در جایگاه اول ترم های قدیمی اصل و دستباف قرار می گیرند. این ترم ها از جنس پشم و کرک هستند و به علت قدمت بالای آنها و همچنین ارزش زیادی که دارند به عنوان عتیقه نگهداری می‌شوند

در جایگاه دوم ترمه های ابریشمی قرار دارند. این ترمه ها به صورت ماشینی در طرح ها و اندازه های متفاوتی تولید می‌شوند. تعداد رنگ ، تراکم و کیفیت الیاف این ترمه ها تعیین کننده ارزش و قیمت آن ها است

ترمه بافی چیست؟ :

همانطور که قبلا اشاره کردیم ترمه یک پارچه بسیار نفیس است. این پارچه مانند فرش دارای تار و پود است. اگر به پشت ترمه توجه کنید متوجه می‌شوید که پود آن به صورت آزادانه در پشت پارچه رها شده است. ترمه اصل ایرانی طبق آنچه که در تاریخ آمده است دارای دو ویژگی مهم است : 1.رنگ عنابی و 2.طرح بته جقه

در سال‌های اخیر با تغییر سلیقه مردم این هنر نیز دچار تغییر و تحول شده است و امروزه علاوه بر طرح بته جقه طرح های بسیار متنوعی بر روی ترمه کار می‌شود تا متناسب با سلیقه افراد جامعه باشد.کاربرد ترمه در حال حاضر نیز تغییر کرده است و امروزه بیشتر ترمه در سایر محصولات استفاده می شود. رومیزی ترمه ، جعبه جواهرات ترمه ،  کیف ترمه ، کتابهای نفیس ترمه و … از جمله محصولاتی هستند که در حال حاضر با ترمه تولید می شود

طرح های روی ترمه :

محدودیتی در ایجاد طرح ها بر روی ترمه نیست و هنرمندان متناسب با نیازهای خریداران و با توجه به هنر و سلیقه خود می توانند طرح های بسیار زیادی و زیبایی بر روی ترمه ایجاد کنند.طرح های متداول بر روی ترمه عبارتند از بته جقه، شاخ گوزنی ، درخت بادامی . در حال حاضر در استان‌های اصفهان ، یزد ، کرمان و تهران کارگاه‌های ترمه بافی زیادی وجود دارد. ترمه استان یزد به نسبت سایر تمام معروف تر و زیباتر است