فواید روغن موتور

پیشرانه خودرو قطعات متحرک بسیار زیادی دارد که با یکدیگر در تماس‌ هستند. همان‌طورکه احتمالا می‌دانید، هرگاه سطح دو جسم متحرک با یکدیگر در تماس باشد، براثر نیروی اصطکاک علاوه‌بر افزایش دمای دو جسم، سطوح آن‌ها دچار خوردگی و سایش می‌شود. به‌علاوه، نیروی اصطکاک ممکن است سبب اتلاف انرژی در پیشرانه‌ شود. در این وضعیت، بهترین و مؤثرترین راه برای جلوگیری از ایجاد سایش و افزایش دما و اتلاف انرژی، استفاده از روان‌کارها است.

روغن موتور به‌عنوان یکی از انواع روان‌کارهای مایع در پیشرانه خودروها شناخته می‌شود. این روغن ازطریق سیستم روغن‌کاریِ تعبیه‌شده در پیشرانه به بخش‌های حیاتی پمپ می‌شود تا بتواند وظایف خود را به بهترین شکل انجام دهد. مهم‌ترین وظایف و مزایای استفاده از روغن موتور و سیستم روغن‌کاری در پیشرانه خودروها عبارت‌اند از:

• به‌حداقل‌رساندن اتلاف قدرت ناشی از اصطکاک میان قطعات متحرک
• کاهش ساییدگی و خوردگی سطوح و قطعات
• خنک‌کاری پیشرانه
• کاهش ارتعاشات پیشرانه
• تمیزکاری قطعات پیشرانه
• کمک به آب‌بندی رینگ پیستون به‌منظور جلوگیری از نشت گازهای درون سیلندر

  زمان تعویض روغن موتور

تعویض‌روغنی‌ها معمولا می‌گویند که زمان مناسب برای تعویض روغن موتور هر پنج‌هزار کیلومتر یا هر سه ماه یک‌ بار است (هرکدام زودتر فرا‌برسد). باید بگوییم حرف درستی است؛ اما نه برای همه خودروها! فناوری ساخت پیشرانه و نحوه‌‌ی رانندگی با خودرو و حتی نوع روغن موتور استفاده‌شده در تعیین زمان مناسب تعویض روغن موتور خودرو بسیار مهم است؛ به‌طوری‌که مثلا برخی خودروسازان هر پنج‌هزار کیلومتر را معادل هر شش ماه در نظر می‌گیرند؛ اما برخی دیگر معتقدند در هر دوازده‌هزار کیلومتر یا هر یک‌ سال باید روغن موتور را تعویض کرد.

همان‌طورکه گفتیم، فناوری ساخت پیشرانه نیز در تعیین زمان مناسب تعویض روغن موتور مهم است. برای مثال، پیشرانه‌هایی که از سیستم توربوشارژ استفاده می‌کنند، ممکن است زودتر از سایر پیشرانه‌های تنفس طبیعی به تعویض روغن موتور نیاز داشته باشند. حتی نوع سوخت هم می‌تواند در تعیین زمان تعویض روغن موتور خودرو مؤثر باشد. به‌عنوان نمونه، پیشرانه‌های دیزلی معمولا در بازه زمانی بیشتری (درمقایسه‌با پیشرانه‌های بنزینی) به تعویض روغن موتور نیاز دارند.

پس بهترین زمان تعویض روغن موتور چیست؟ جواب ما واضح است: بهترین زمان تعویض روغن خودرو که از آن به‌عنوان «زمان طلایی تعویض روغن موتور» نیز یاد می‌کنند، دقیقا همان چیزی است که در دفترچه راهنمای خودرو ذکر شده است. پس به حرف افراد غیرمتخصص گوش ندهید و روغن موتور را طبق دفترچه راهنمای خودرو تعویض کنید.

   نحوه تعویض روغن موتور

برای تعویض روغن موتور، پیشرانه خودرو‌‌ را خاموش و خودرو را روی سطحی صاف و بدون شیب پارک کنید و مطمئن شوید پیشرانه برای حداقل پنج دقیقه خاموش باشد. گیج روغن یا میله تراز‌‌ را بردارید و تمیز کنید. کاپوت‌‌ خودرو را باز کنید و میله تراز روغن‌‌ را بردارید و با پارچه‌ای تمیز، روغن روی آن را پاک کنید. در این مرحله، باید سطح روغن‌‌ داخل کارتل پیشرانه را چک کنید. به‌آرامی میله تراز‌‌ را تا انتها در مخزن فرو کنید و دوباره بیرون بیاورید. سطح روغن باید بین خطوط مشخص‌شده میله تراز (بین حداقل و حداکثر) باشد. اگر سطح روغن به علامت پایین میله نزدیک باشد، نیاز است که روغن موتور خودرو‌‌ را بیشتر کنید.

هم‌اکنون، نوبت این است که روغن‌‌ را اضافه کنید. برای این کار، درپوش پیشرانه را بردارید. مقداری روغن در آن بریزید و منتظر بمانید تا به انتهای پایینی پیشرانه در داخل کارتل برسد. بعد دوباره سطح روغن‌‌ را بسنجید. دقت کنید که بیش‌از‌حد روغن درون آن نریزید.

چرا باید سطح روغن را ارزیابی کنیم؟

روغن برای پیشرانه مانند خون برای بدن انسان است و پیشرانه بدون وجود روغن موتور نمی‌تواند فعالیت کند. روغن موتور مثل بالشی است که بین اجزای متحرک پیشرانه قرار می‌گیرد؛ چون از برخورد آن‌ها باهم جلوگیری و از فرسودگی یا پارگی آن‌ها جلوگیری می‌کند.

پیشرانه‌های امروزی حدود یک لیتر روغن به‌ازای هر پنج‌هزار کیلومتر مسافت مصرف می‌کنند؛ بنابراین، لازم است که سطح روغن موتور را در مواقع لازم بسنجید و درصورت نیاز، میزان آن را بیشتر کنید. بهترین زمان برای این کار، هر ماه و قبل از رفتن به مسافرت‌های طولانی است.