بتن :
بتن ماده‌ای است که از اختلاط سه جزء اصلی آب، مصالح سنگی شامل درشت‌دانه (شن) و ریزدانه (ماسه) و ماده چسبناکی به نام سیمان تشکیل شده است. ماده حاصل از این سه جزء بعد از گذشت مدت زمان مشخصی سخت و منسجم شده و بتن را تشکیل می‌دهد. حدود 60 تا 75 درصد حجم بتن را مصالح سنگی و حدود 25 تا 40 درصد آن را خمیرسیمان ( دوسوم حجمی آب و یک‌سوم حجمی سیمان) تشکیل می‌دهند. سیمان مورد استفاده می‌تواند از نوع سیمان‌های پرتلند یا سیمان‌های ویژه باشد. علاوه بر اجزاء فوق، مصالحی همچون مواد افزودنی، پوزولان‌ها و مواد شبه سیمانی نیز برای بهبود برخی خواص بتن در این ترکیب می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
بتن غیر مسلح :
بتنی است که در آن هیچ آرماتور و یا المان تسلیح‌کننده دیگری به کار نرفته است و دارای مقاومتی بین 200 تا 500 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و وزن مخصوص در حدود 2200 تا 2500 کیلوگرم بر مترمکعب است. این نوع بتن در برابر کشش مقاومت چندانی نداشته و در نتیجه در مکان‌هایی که مقاومت کششی زیادی نیاز نداشته باشد مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بتن مسلح :
بتنی است که آن را به وسیله آرماتورها، شبکه‌های توری تقویتی، صفحات فلزی و یا الیاف تقویتی مسلح می‌کنند تا مقاومت کششی آن را افزایش دهند. علت اصلی افزایش مقاومت کششی بتن، انتقال نیروهای کششی به وجود آمده در بتن به میلگردهاست که در نتیجه آن نیروهای کششی به بتن وارد نشده و بتن ترک نمی‌خورد.
علل اصلی عملکرد مناسب بتن مسلح عبارت‌اند از:
– ضریب انبساط حرارتی فولاد و بتن مشابه بوده و در نتیجه تنش‌های داخلی ناشی از ارتعاش در انبساط یا انقباض حرارتی از بین می‌روند.
– چسبندگی مناسب بین فولاد و بتن که امکان انتقال مؤثر تنش‌ها را فراهم می‌کند.
– وجود یک غشاء مناسب بر روی فولاد که از خوردگی آن جلوگیری می‌کند.
بتن پیش تنیده :
بتنی است که در آن آرماتورهای استفاده شده، قبل از رسیدن به بارگذاری سرویس خود، کشیده شده و در نتیجه بتن این قسمت تحت تنش فشاری قرار می‌گیرد. با ایجاد این تنش اولیه، مقاومت بتن در برابر کشش افزایش می‌یابد. در حقیقت برای افزایش تحمل تنش کششی و جلوگیری از نفوذ آب به بتن، آن را تحت بارهای دائمی قرار می‌دهند. این بارها در خلاف جهت بارهای وارد بر سازه بوده و آن‌ها را خنثی می‌کنند. ابن بتن‌ها مقاومت باربری بالایی دارند.
بتن پبش ساخته :
قطعات بتنی هستند که در محل کارخانه ساخته و سپس به محل اجرا منتقل و مونتاژ می‌شوند. درنتیجه تشکیل این بتن‌ها در محل کارخانه، سرعت و دقت ساخت آن‌ها بالاتراست. در این قطعات انتقال صحیح از کارخانه به محل پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است.
بتن سنگین :
این نوع بتن با استفاده از سنگ‌های طبیعی سنگین مانند باریت یا مگنتیت یا سنگ‌های ساختمانی مانند آهن یا سرب ساخته شده‌اند. کاربرد اصلی این بتن برای محافظت از تابش اشعه (پزشکی یا هسته‌ای) است. همچنین بتن سنگین وزن برای محافظت خطوط لوله و سازه‌های مشابه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. چگالی به دست آمده به نوع ترکیب مورد استفاده بستگی دارد. به طور معمول با استفاده از باریت‌ها، چگالی در حدود 3500 کیلوگرم بر مترمکعب خواهد بود که حدود 45 درصد فراتر از بتن نرمال است. به طورکلی بتن‌های سنگین بتن‌هایی هستند که دارای چگالی بیشتر از 3200 کیلوگرم بر مترمکعب بوده و در پروژه‌های بزرگی همچون نیروگاه‌های هسته‌ای و مکان‌هایی که در معرض پرتوهای ایکس و گاما وجود دارند استفاده می‌شوند.
بتن اسفنجی :
این نوع بتن که به آن بتن پوک یا متخلخل نیز گفته می‌شود بتنی است که از اختلاط آب، سیمان، سنگ‌دانه درشت (شن) و مقدار کمی ماسه (و یا حذف کلی ماسه) تشکیل شده که در آن میزان آب از مقدار متعارف استفاده شده در بتن معمولی کمتر است به طوری که بعد از گذشت حدود یک ساعت از زمان طرح اختلاط، آب آن تبخیر می‌شود. میزان تخلخل در این بتن‌ها بین 15 تا 22 درصد متغیر بوده و آب می‌تواند به راحتی از بین فضاهای خالی موجود عبور کند. مقاومت این نوع بتن زیاد نبوده و بین 400 تا 4000 psi می‌باشد و به همین دلیل بهتر است برای تولید روسازی‌های بتنی استفاده شود. این بتن می‌تواند در مناطق با آب و هوای سرد مورد استفاده قرار گیرد بدون اینکه یخ زدن آب، برف و باران در داخل آن باعث بروز مشکلی در آن شود. این بتن دارای دو نوع بتن اسفنجی گازی و بتن اسفنجی کفی است. از بتن اسفنجی کفی در مواردی مانند لایه میانی ساندویچ پانل‌ها، پرکننده حفاری‌ها و عایق‌های حرارتی و از بتن اسفنجی گازی می‌توان در ساخت دیوارهای جداکننده استفاده نمود. اجزای تشکیل دهنده این بتن عبارت‌اند از شن، آب، سیمان و مواد افزودنی ( خاکستر بادی، گاز سیلیس و روباره).
بتن پرمقاومت :
بتنی است که مقاومت فشاری آن بیشتر از 50 مگا پاسکال و دارای رفتاری ترد می‌باشد. استفاده از مواد افزودنی معدنی مانند پوزولان‌ها می‌تواند مقاومت فشاری و دوام این بتن‌ها را افزایش دهد. در این بتن‌ها افزایش نرمی سیمان باعث افزایش سرعت واکنش هیدراسیون می‌شود ولی نرمی سیمان نباید خیلی زیاد شود. همچنین باید از ماسه با دانه‌بندی درشت‌تر استفاده گردد. مدول نرمی مناسب برای ماسه حدود 5/2 تا 2/3 است، اگرچه توصیه می‌شود که ماسه با مدول نرمی 3 و بیشتر استفاده شود.
