انواع بتن مورداستفاده در ساخت وساز و موارد استفاده از آنها :
مخلوط کردن و روش پیادهسازی و ساخت و حیطهی استفاده آنها و نحوهی واکنش هیدراسیون آنها شناخته شده است.
انواع بتنها عبارتاند از:
بتن مقاومت معمولی :
1: بتن ساده
2: بتن مسلح
3: بتن پیشتنیده
4: بتن پیشساخته
5: بتن سبک
6: بتن با دانسیته ی بالا
7: بتن هوادهی شده
8: بتن آماده مخلوط
بتن پلیمری :
۱: بتن پلیمری
2: بتن سیمان پلیمری
3: بتن اشباع پلیمری
بتن دوام بالا :
1: بتن خود تحکیم
2 : بتن شاتکریت
3: بتن متخلخل
4: بتن وکیوم
5: بتن پمپ شده
6: بتن چاپی
7: بتن آهکی
8: بتن آسفالتی
9: بتن متراکم غلتکی
10: بتن زود گیر
در ادامه بهطور خلاصه خصوصیات و موارد استفاده از انواع بتن آورده شده است.
1. بتن مقاومت معمولی :
بتنی که از مخلوط کردن مواد اولیهی پایه یعنی آب و سیمان و سنگدانه بهدستآمده باشد، بتن معمولی را به دست میدهد. مقاومت این نوع از بتن از 10 تا 40 مگا پاسکال متغیر است. بتن مقاومت معمولی دارای زمان گیرایی اولیهی ۳۰ تا ۹۰ دقیقه میباشد که این زمان بستگی به خصوصیات سیمان مورداستفاده و شرایط آب و هوایی محل ساختوساز دارد.
2. بتن ساده یا غیرمسلح :
در بتن ساده هیچگونه میلگردی برای مسلح کردن بتن استفادهنشده است. مهمترین مواد اولیه در آن نیز سیمان و آب و سنگدانه میباشد. مورداستفادهترین طرح اختلاط نیز ۱:۲:۴ میباشد که بهعنوان طرح اختلاط نرمال شناخته میشود.دانسیته ی بتن ساده بین ۲۲۰۰ تا ۲۵۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب تغییر میکند. مقاومت فشاری این بتن بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر است.این نوع از بتن معمولاً در ساخت پیادهروها و ساختمانها بخصوص در مکانهایی که مقاومت کششی کمتری موردنیاز است استفاده میشود. دوام بهدستآمده از این بتن در بازه قابلقبول تا دوام بالا قرار دارد.
3. بتن مسلح :
بتن مسلح سیمانی، بتنی است که برای مقاومت در برابر نیروهای کششی طراحیشده است. بتن غیرمسلح در کشش ضعیف و در فشار بسیار قوی عمل میکند.بنابراین حضور میلگردهای مسلح کننده باعث تحمل بتن در برابر تنشهای کششی میشود. آر.سی.سی با استفاده از کنشهای بین بتن غیرمسلح و بتن مسلح کار میکند. تسلیحات فولادی که برای مسلح کردن بتن استفاده میشود میتواند در یکی از انواع میلگرد، میله یا بهصورت مش بندی باشد.
4. بتن پیش تنیده
در بیشتر پروژههای بزرگ بتنی از عضوهای بتنی پیشتنیده استفاده میشود. پیش تنیدن یک تکنیک است که در آن به میلهها یا بهعبارتدیگر تاندونها قبل از پیادهسازی بتن و تحمل بار واقعی، تنش کششی واردشده است. حین مخلوط کردن و جایگذاری و ریختن بتن میلههای کشیده شده با دقت و محکم در بتن قرار دادهشده و هر عضو بتنی نیز از هر سر این میلهها نگهداشته میشوند. وقتی بتن گرفت و مقاوم شد این عضو سازهای تحتفشار قرار میگیرد. با استفاده از پیش تنیدگی، قسمت پایین یا تار پایینی عضو بتنی در برابر کشش مقاومت بیشتری نشان میدهد. روند پیش تنیدن به ابزارآلات سنگین و مهارت احتیاج دارد؛ بنابراین اعضای پیشتنیده در محل، ساختهشده و استفاده میشوند. از این بتن در پلها و سازههای سنگین یا سقفهای دارای دال بزرگ استفاده میشود.
5. بتن پیشساخته
انواع مختلف المانهای سازهای میتوانند در کارخانه ساختهشده و در زمان ساخت به محل آورده شوند، این اعضای بتنی، بتن پیشساخته هستند.بلوکهای بتنی، دیوارهای پیشساخته و ستونها از همین موارد هستند. فایده این بتن سرعتبالای ساختوساز با استفاده از آن است. به این صورت که فقط به پیادهسازی و نصب آنها در محل نیاز است.
زمانی که ساخت این اعضای بتنی به پایان برسد کیفیت آنها بررسیشده و از آن اطمینان حاصل میشود. تنها مسئلهی مهم در مورد این بتنها نحوهی انتقال آنهاست.
6. بتن سبک
بتن با دانسیته ی کمتر از ۱۹۲۰ کیلوگرم بر متر بهعنوان بتن سبک دستهبندی میشود. استفاده از سنگدانهی سبک باعث به دست آمدن بتن سبک میشود. سنگدانهها مهمترین المان در بتنها میباشند چراکه رابطهی مستقیم با دانسیته ی بتن دارند.
7. بتن با دانسیته بالا :
بتنهایی با دانسیته ی بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ کیلوگرم بر متر بهعنوان بتن دانسیته بالا شناخته میشوند. در این نوع بتن از سنگدانههای سنگین استفاده میشود.دانههای سنگ خورد شده بهعنوان درشتدانه در این نوع بتن مورداستفاده قرار میگیرد. " باریت " یکی از انواع درشتدانه مهم در تهیهی این نوع بتن است.از این نوع سنگدانهها برای ساخت بتنهای مورداستفاده در ساخت نیروگاههای اتمی و پروژههای مشابه آن بسیار استفاده میشود، زیرا سنگ دانه های سنگین باعث مقاومت سازه در برابر اشعهها میشود.
8. بتن هوادهی شده :
در این بتن ۳ تا ۶ درصد هوا در مخلوط بتن وارد میشود. حبابهای هوا با استفاده از اضافه کردن گاز یا کف یا مواد گاز و کف زا مانند رزینها و الکلها و اسیدهای چرب، وارد بتن میشوند.
9. بتن آماده مخلوط :
بتنی که در کارگاه اختلاط اصلی مخلوط میشود بتن " آماده مخلوط " میباشد. این بتن با استفاده از کامیونهای دارای میکسر به محل آورده میشود و میتواند بهسرعت و بدون هیچ کار دیگری مورداستفاده قرار بگیرد. این بتن بسیار حساس و دقیق بوده و با توجه به مورداستفاده و خصوصیات آن میتواند با بهترین کیفیت تهیه شود. برای تولید این بتن به یک کارگاه مرکزی اختلاط نیاز است. این کارگاه باید در یکفاصلهی مناسب نسبت به محل ساختوساز قرار بگیرد. اگر این محل دور باشد تأخیر و زمانی صورت بگیرد، در زمان اجرا و گیرش بتن مشکلاتی به وجود خواهد آمد.
10. بتن پلیمری:
در مقایسه با بتن معمولی در بتن پلیمری سنگدانهها با استفاده از پلیمرها بهجای سیمان پیوند میشوند. تولید بتن پلیمری به کاهش فضای خالی بین سنگدانهها کمک میکند. درنتیجه میزان پلیمر لازم برای پیوند دادن سنگدانهها کاهش میابد؛ بنابراین سنگدانهها طبقهبندی و سپس مخلوط میشوند تا کمترین میزان فضای خالی و بیشترین دانسیته به دست بیاید. این بتن داری سه نوع زیر میباشد:
1 : بتن اشباع از پلیمر
2 : بتن سیمان پلیمری
3 : بتن اشباع جزئی
